Rối loạn cương dương là một tình trạng bệnh lý gây khó khăn cho nam giới trong đời sống tình dục. Điều này làm cho người đàn ông mất đi lòng tự tôn, khiến họ gặp nhiều trở ngại trong hôn nhân. Vì vậy, chúng ta cần hiểu rõ hơn về rối loạn cương dương để có các giải pháp can thiệp kịp thời, tránh những hậu quả không lường có thể xảy ra.
Cấu tạo giải phẫu của dương vật
Dương vật được tạo thành từ:
- Hai khoang được gọi là thể hang, chạy dọc theo chiều dài của cơ quan và chứa một mê cung các mạch máu.
- Niệu đạo, hoặc kênh dẫn nước tiểu và tinh trùng, chạy dọc theo mặt dưới của thể hang.
- Mô cương, bao quanh niệu đạo, hai động mạch chính, một số tĩnh mạch và dây thần kinh.
- Trục, phần dài nhất của dương vật.
- Đầu (quy đầu), nằm ở cuối trục.
- Lỗ ở đỉnh đầu nơi nước tiểu và tinh dịch được thải ra.
Làm thế nào để cương dương xảy ra?
Khi các mạch máu của thể hang giãn và mở ra, máu sẽ chảy qua các động mạch thể hang để lấp đầy chúng. Máu sau đó bị giữ lại dưới áp suất cao, tạo ra sự cương cứng.
- Sự cương cứng bắt đầu với sự kích thích giác quan và tinh thần. Trong quá trình kích thích tình dục, các tín hiệu thần kinh bắt đầu kích thích dương vật. Các xung động từ não và các dây thần kinh tại chỗ làm cho các cơ của thể hang giãn ra, cho phép máu chảy vào và lấp đầy các khoảng trống. Máu tạo ra áp lực trong thể hang, làm cho dương vật nở ra và tạo ra sự cương cứng.
- Tunica albuginea (màng bao quanh thể hang), giúp giữ máu trong thể hang, duy trì sự cương cứng. Sự cương cứng bị đảo ngược khi các cơ trong dương vật co lại, ngăn dòng máu chảy vào và mở các kênh chảy ra.
Rối loạn cương dương là gì?
Rối loạn cương dương (RLCD), tiếng anh là Erectile Dysfunction (ED) còn được gọi là bất lực, liệt dương hay nhược dương. RLCD chỉ tình trạng nam giới mất khả năng đạt đến và duy trì sự cương cứng đầy đủ để giao hợp. Rối loạn cương dương có thể xảy ra ở mọi độ tuổi, nhưng tuổi càng cao thì càng có nguy cơ hơn. Tình trạng này ảnh hưởng đến sức khỏe tình dục của nhiều đàn ông trên khắp thế giới và khiến đời sống hôn nhân của họ gặp nhiều khó khăn.
Nhiều người đàn ông thỉnh thoảng không đạt được sự cương cứng, có thể do uống nhiều rượu, căng thẳng hoặc quá mệt mỏi. Nếu thời gian không thể cương cứng dưới 20% thì không phải bất thường và không cần điều trị.
Nếu việc không đạt được sự cương cứng hơn 50% thời gian thường có nghĩa là có vấn đề và cần được điều trị. Người ta ước tính cứ 10 người đàn ông thì có 1 người bị rối loạn cương trong thời gian dài.
Biểu hiện của rối loạn cương dương
Nam giới có thể nhận biết rối loạn cương dương thông qua các nhóm dấu hiệu sau:
- Không có hoặc giảm ham muốn tình dục và dương vật không thể cương cứng được.
- Nam giới có ham muốn tình dục nhưng không thể cương cứng.
- Dương vật chỉ có thể cương cứng trong thời gian ngắn, không thể duy trì quan hệ tình dục.
- Dương vật cương cứng bất thường.
Khi bạn có những biểu hiện trên, liên hệ ngay với những người có chuyên môn để được tư vấn kịp thời.
Nguyên nhân gây rối loạn cương dương
Việc xác định chính xác nguyên nhân của rối loạn cương dương khá khó khăn vì mỗi cá nhân có những nguyên nhân riêng biệt. Có bốn nhóm nguyên nhân thường gặp sau:
- Nguyên nhân liên quan đến rối loạn vận chuyển mạch máu: không có đủ lượng máu đổ vào dương vật hoặc máu thoát quá nhanh qua tĩnh mạch dương vật.
- Nguyên nhân do thần kinh: các bệnh như viêm dây thần kinh, nhiễm độc thần kinh do thuốc lá, rượu, ma túy, hóa chất; biến chứng của bệnh tiểu đường hoặc tổn thương sau phẫu thuật… khiến cho đường dẫn truyền tín hiệu từ não bộ đến ngoại vi bị rối loạn.
- Nguyên nhân do tâm lý: căng thẳng thần kinh, stress hoặc có thể bị một tai nạn/ chấn động tinh thần dẫn tới ám ảnh, mặc cảm bất lực.
- Nguyên nhân do giảm lượng testosterone.
Chuẩn đoán rối loạn cương dương
Tìm ra nguyên nhân gây rối loạn cương sẽ giúp bạn định hướng các lựa chọn điều trị phù hợp. Khi gặp vấn đề về cương dương, bạn nên tìm đến các bệnh viện nam khoa hoặc bệnh viện đa khoa để được tư vấn giải pháp thích hợp.
Khi bạn tìm đến bác sĩ, họ sẽ khai thác tiền sử bệnh tim – mạch cũng như vấn đề cương cứng của bạn. Bạn cũng có thể sẽ phải làm một cuộc kiểm tra thể chất tổng quát và một số xét nghiệm.
Tiền sử bệnh và rối loạn cương dương
Bác sĩ sẽ hỏi bạn về tiền sử bệnh và lối sống. Bạn nên chia sẻ kỹ về các loại thuốc bạn đang sử dụng cũng như các thói quen hàng ngày. Thuốc lá và rượu bia sẽ được lưu ý kỹ. Các chuyên gia cũng sẽ hỏi bạn về các yếu tố gây căng thẳng gần đây trong cuộc sống. Từ đó họ sẽ có phương án điều trị tốt nhất.
Những câu hỏi bác sĩ thường sẽ khai thác từ bạn về sức khỏe tổng quát chung:
- Bạn đang sử dụng loại thuốc hay thực phẩm chức năng nào? Thuốc được kê đơn hay tự mua?
- Bạn có sử dụng chất kích thích hay gây nghiện không?
- Bạn có hút thuốc lá không?
- Bạn có thường xuyên uống rượu bia không?
- Bạn đã từng phẫu thuật hoặc xạ trị ở vùng xương chậu chưa?
- Các vấn đề tiết niệu của bạn có gì bất thường không?
- Bạn có vấn đề sức khỏe nào khác không?
Những câu hỏi bác sĩ khai thác về vấn đề rối loạn cương dương của bạn:
- Bạn có những triệu chứng rối loạn cương cứng bao lâu rồi?
- Bạn có vấn đề gì với việc ham muốn tình dục hay kích thích không?
- Vấn đề xuất tinh hoặc cực khoái có gì bất ổn không?
- Bạn có bị đau khi cương cứng không?
Khám sức khỏe
Bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra sức khỏe tổng thể của bạn và đặc biệt tập trung vào bộ phận sinh dục (dương vật và tinh hoàn). Dựa vào độ tuổi, các rủi ro cũng như tiền sử bệnh, bạn cũng sẽ được khám tập trung vào hệ thống tim, mạch, huyết áp. Tuyến tiền liệt cũng sẽ được kiểm tra kỹ càng. Bạn có thể yên tâm rằng các xét nghiệm này không gây đau đớn.
Xét nghiệm
Các chuyên gia có thể yêu cầu bạn thực hiện xét nghiệm máu và nước tiểu để tìm ra các nguyên nhân gây ra liệt .
Các biến chứng có thể xảy ra của bệnh rối loạn cương cứng
Việc cương dương vật bất ổn có thể gây ra nhiều biến chứng nghiệm trọng:
- Đời sống tình dục nam giới không thỏa mãn
- Gây cảm xúc ức chế, căng thẳng, lo lắng, mệt mỏi
- Cảm giác xấu hổ, mất đi sự tự tin
- Gặp vấn đề trong các mối quan hệ tình cảm
- Giảm khả năng có con với bạn tình
Cách phòng ngừa rối loạn cương dương
Để hạn chế nguy cơ nhược cũng như nâng cao sức khỏe, nam giới nên có một lối sống lành mạnh. Có thể áp dụng các phương pháp sau đây:
- Ăn uống đầy đủ chất và điều độ, không hút thuốc lá, hạn chế rượu bia.
- Thực hiện các bài tập thể dục thể thao thường xuyên.
- Có đời sống tinh thần vui tươi, tích cực, tránh muộn phiền lo âu.
- Nếu phát hiện các triệu chứng, dấu hiệu bất thường cần liên hệ với bác sĩ ngay để được chẩn đoán và xử trí.
Phương pháp điều trị rối loạn cương dương
Ngày nay cùng với sự phát triển của y học và khoa học công nghệ, nhiều loại thuốc cũng như phương pháp điều trị được sử dụng để điều trị rối loạn cương.
Tâm lý trị liệu
Có nhiều nghiên cứu lâm sàng cho thấy việc sử dụng phương pháp điều trị đa mô thức cho hiệu quả cao hơn. Trong đó, điều trị nội khoa kết hợp với phương pháp tâm lý được ưu tiên hơn so với điều trị đơn phương. Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy các phương pháp điều trị tâm lý cho bệnh rối loạn chức năng cương cứng sẽ giúp hỗ trợ, tăng thêm hiệu quả các liệu pháp y tế khác.
Những bệnh nhân được điều trị bằng phương pháp tâm lý cũng sẽ tăng sự tuân thủ trong trị liệu hơn. Chất lượng đời sống tình dục của họ cũng tăng lên rất nhiều. Phương pháp điều trị tâm lý cho rối loạn cương dương thường liên quan đến việc thay đổi nhận thức và hành vi của người bệnh. Qua đó làm giảm lo lắng, phá vỡ sự né tránh tình dục, tăng cường sự thân mật trong mối quan hệ. Liệu pháp tâm lý mang lại hiệu quả tích cực nhưng thời gian điều trị cần rất nhiều thời gian. Kết quả cho được khoảng 50-80%.
Dụng cụ chân không
Liệu pháp chân không (vacuum therapy) là một kỹ sử dụng áp suất âm để làm căng các xoang cơ thể và tăng lưu lượng máu đến dương vật. Thiết bị cương cứng chân không, đôi khi được gọi là máy bơm chân không hoặc máy bơm dương vật, là một máy bơm bằng nhựa acrylic. Thiết bị này được người đàn ông sử dụng để đạt được và duy trì sự cương cứng. Nó bao gồm một xi-lanh đi qua dương vật bằng máy bơm hoạt động bằng pin hoặc thủ công.
Là một phương pháp điều trị rối loạn cương dương không xâm lấn, hiệu quả, an toàn, không dùng thuốc và tiết kiệm chi phí. Dụng cụ chân không dần dần được cộng đồng tiết niệu chấp nhận.
Cách sử dụng thiết bị chân không:
- Đặt máy bơm vào dương vật, có thể bơm bằng tay hoặc chạy bằng pin.
- Bơm không khí ra khỏi xi-lanh để tạo chân không. Chân không hút máu vào trục dương vật và làm cho nó sưng lên và cương cứng.
- Khi dương vật đã cương cứng, với sự trợ giúp của chất bôi trơn, trượt dây giữ xuống đầu dưới của dương vật.
- Tháo máy bơm.
Bệnh nhân cần được hướng dẫn riêng về việc sử dụng thiết bị này. Cần mất một khoảng thời gian để bệnh nhân học tập và thực hành để đạt hiệu quả tối ưu. Liệu pháp chân không cũng có thể được sử dụng kết hợp với các liệu pháp khác để nâng cao hiệu quả. Chống chỉ định đối với liệu pháp hút chân không là rất ít và chủ yếu bao gồm những bệnh nhân mắc chứng cương dương không liên tục (rối loạn cương dương tạm) và rối loạn chảy máu. Các tác dụng phụ như thỉnh thoảng bị tê, đau, bầm tím dương vật hoặc chấm xuất huyết có tỷ lệ thấp.
Dụng cụ chân không đạt khả năng cương với tỉ lệ 84-95%.
Hormon liệu pháp
Testosterone
Khi người nam càng lớn tuổi thì lượng testosterone là suy giảm hoạt động tình dục. Testosterone được chỉ định cho bệnh nhân được chẩn đoán nhược dương do suy giảm hormon này.
Tuy nhiên, đối với trường hợp ung thư tuyến tiền liệt phụ thuộc androgen (testosterone), việc sử dụng testosterone để điều trị nhược dương có thể tạo ra sự tăng nhanh và ung thư tuyến tiền liệt.
Điều trị bằng testosterone có thể gây ra mụn trứng cá, phì đại tuyến tiền liệt và ngực to. Các tác dụng phụ khác bao gồm khả năng sinh sản thấp hơn, tăng các tế bào hồng cầu, và gia tăng các triệu chứng ngưng thở khi ngủ.
Phụ nữ và trẻ em nên tránh chạm vào vùng da chưa rửa hoặc không mặc quần áo nơi nam giới đã bôi gel testosterone. Gel có thể được truyền qua tiếp xúc với da.
Điều trị testosterone có thể là thuốc tiêm, gel hoặc miếng dán trên da. Tất cả những thứ này đều tốn kém. Những người đàn ông sử dụng phương pháp điều trị testosterone phải sử dụng nó vô thời hạn để có được và duy trì hiệu quả đầy đủ.
Bromocriptine
Hormon thứ hai được sử dụng là bromocriptine. Hormon này được dùng điều trị cho người bị nhược dương do nguyên nhân tăng prolactin máu.
Tăng prolactin máu, phát sinh từ prolactinoma, là một trong những điều kiện nội tiết gây ra chứng bất lực. Ở nam giới, rối loạn nội tiết này hiếm khi đi kèm với các bất thường lâm sàng khác, chẳng hạn như vú to ở nam giới, tiết sữa hoặc các dấu hiệu của khối u tuyến yên.
Theo một nghiên cứu, bệnh nhân được mô tả có biểu hiện rối loạn cương dương. Trong quá trình đánh giá, anh ta được phát hiện là tăng prolactin máu. Đánh giá sau đó tiết lộ là một adenoma tuyến yên. Bệnh nhân đã được điều trị thành công bằng bromocriptine.
Liệu pháp trị rối loạn cương dương bằng thuốc uống
Nhóm thuốc ức chế PDE5
Thuốc ức chế phosphodiesterase 5 (PDE5) là một nhóm thuốc được sử dụng phổ biến nhất để điều trị rối loạn cương dương. Khả năng cải thiện các triệu chứng RLCD của chúng là phát hiện tình cờ, trong khi các nhà lâm sàng đang kiểm tra tác động của chúng với bệnh cao huyết áp và đau thắt ngực.
Thuốc ức chế PDE5 giúp các mạch máu ở dương vật thư giãn và gia tăng lưu lượng máu đến.
Loại thuốc này cho hiệu quả cương dương khoảng 75%. Nếu nguyên nhân của rối loạn cương không phải do thiếu lưu lượng máu đến dương vật thì thuốc của nhóm này không có hữu hiệu.
Các thuốc ức chế PDE5 thường gặp bao gồm:
- Sildenafil (Viagra)
- Tadalafil (Cialis)
- Tardenafil (Levitra hoặc Staxyn)
- Avanafil (Stendra)
Ngoài ra, người ta còn sử dụng các thuốc đường uống như yohimbin, phentolamin, apomorphin cho đối tượng RLCD.
Liệu pháp bôi tại chỗ
Nhiều phương pháp điều trị đã được khoa học chứng minh để áp dụng cho bệnh rối loạn cương dương. Trong đó, kem bôi tại chỗ là biện pháp mới nhất, đã có mặt ở một số quốc gia. Tuy nhiên, những loại kem này hiện không được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) phê duyệt để sử dụng tại Hoa Kỳ.
Các loại kem bôi trị rối loạn cương dương nhằm mục đích tăng lưu lượng máu đến khu vực này bằng cách mở rộng các mạch máu bên trong dương vật. Mọi người sẽ thoa trực tiếp các loại kem này lên dương vật trước khi quan hệ tình dục.
Có rất ít nghiên cứu cập nhật về mức độ hiệu quả của kem bôi đối với RLCD.
Một bài đánh giá năm 2016 về kem bôi ngoài da alprostadil cho thấy nó giúp giãn rộng các mạch máu. Các tác giả kết luận rằng loại thuốc này có thể là một sự thay thế hữu ích, an toàn cho những người không thể dùng thuốc uống cho RLCD.
Một đánh giá khác năm 2016 của alprostadil đã đưa ra kết luận tương tự, cho thấy loại thuốc này có lợi cho những người bị RLCD.
Cách sử dụng dạng kem bôi khá đơn giản. Mọi người bôi lên bề mặt dương vật và các khu vực xung quanh. Trong một số trường hợp, có thể cần bôi kem vào niệu đạo. Hướng dẫn sử dụng chính xác có thể khác nhau giữa các sản phẩm. Tuy nhiên, hầu hết các loại kem đều yêu cầu người nam bôi ít nhất 30 phút trước khi sinh hoạt tình dục.
Một số tác dụng không mong muốn có thể xảy ra:
- cương cứng kéo dài hơn 4 giờ
- giật mình
- phát ban
- đau niệu đạo
- nóng rát, đau và ngứa ran ở dương vật
- tê ở dương vật
- viêm đầu dương vật
- ngứa bộ phận sinh dục
Các thuốc có dạng bôi tại chỗ như nitroglycerin, papaverin, minoxidil, prostaglandin E1 (Alprostadil),…
Liệu pháp tiêm vào thể hang
Papaverin, phentolamin, prostaglandin E1 còn được sử dụng bằng cách tiêm vào thể hang điều trị RLCD.
Thuốc tiêm rối loạn cương dương được đựng trong lọ đúng chuẩn và được chiết xuất qua ống kim tiêm. Sau đó, được tiêm vào xung quanh điểm giữa của dương vật. Điều này sẽ tối đa hóa tác dụng của thuốc và ngăn chặn sự ảnh hưởng vào các dây thần kinh hoặc mạch máu.
Thuốc này giúp tăng lưu lượng máu đến dương vật và đạt được sự cương cứng trong khoảng 5-15 phút sau khi tiêm.
Nhìn chung, đây là một trong những loại thuốc RLCD có tác dụng nhanh nhất. Ngay cả những phương pháp điều trị phổ biến như Viagra cũng có thể khiến bạn mất từ 30-60 phút để đạt được sự cương cứng.
Khi sử dụng liệu pháp tiêm có thể gây ra nhiều tác dụng phụ như đau tại chỗ tiêm, cương kéo dài, xơ cứng vật hang, gây sẹo tại thể hang,…
Liệu pháp đặt thuốc vào niệu đạo
Chế phẩm MUSE bao gồm một dụng cụ sẽ đưa một viên thuốc nhỏ vào trực tiếp niệu đạo.
Liều lượng dựa trên tình trạng sức khỏe của bạn và phản ứng với liệu pháp. Thuốc này thường sẽ hoạt động trong vòng 5-10 phút để tạo ra sự cương cứng kéo dài trong khoảng 30-60 phút. Các chuyên gia khuyên không nên sử dụng quá 2 liều trong khoảng thời gian 24 giờ.
Sử dụng liệu pháp này có thể gây ra các tác dụng phụ như cương đau dương vật kéo dài, chảy máu niệu đạo,…. Nếu bất kỳ tác dụng nào trong số này kéo dài hoặc trầm trọng hơn, hãy báo ngay cho bác sĩ hoặc dược sĩ của bạn .
Sử dụng các bài thuốc cổ truyền
Các loại thuốc Tây y và các biện pháp hỗ trợ, phẫu thuật tuy mang lại hiệu quả nhanh nhưng kèm theo đó là rất nhiều tác dụng phụ cũng như nguy cơ tiềm ẩn. Vì vậy, có một phần lớn nam giới thích sử dụng các bài thuốc y học cổ truyền. Các bài thuốc này là sự kết hợp giữa việc điều trị và bồi bổ, hiệu quả lâu dài và hạn chế tác dụng phụ.
Một số bài thuốc thường được sử dụng như Uy Long đại bổ, mãnh lực phục dương khang,…
Phẫu thuật để trị rối loạn cương cứng
Phẫu thuật là liệu pháp được chỉ định cuối cùng cho nam giới để cải thiện chức năng cương dương. Khi các phương pháp dùng thuốc không mang lại hiệu quả thì bác sĩ và người bệnh sẽ cùng thảo luận để thực hiện phẫu thuật.
Phẫu thuật để điều trị tình trạng rối loạn cương dương có hai hình thức:
Cấy hang vật giả
Cấy ghép dương vật giả là một giải pháp vĩnh viễn. Kỹ thuật này giúp nam giới cương cứng trở lại bình thường. Qua đó làm cho người nam cũng như bạn tình của anh ta cảm thấy hài lòng.
Phương pháp này sử dụng một hệ thống bao gồm:
- Một cặp xi-lanh trong dương vật,
- Một máy bơm được đặt bên trong bìu (gần tinh hoàn)
- Một bình chứa nước muối sinh lý ở bụng dưới.
Khi bóp máy bơm thì nước muối sẽ di chuyển vào các xi lanh, tạo ra sự cương cứng mà cảm giác lại rất tự nhiên. Sự cương cứng này kéo dài bao lâu tùy thích. Ngay cả sau khi cao trào, que cấy sẽ vẫn phồng lên. Có một nút xì hơi trên máy bơm giúp đưa dương vật trở lại trạng thái mềm mại.
Phẫu thuật nối thông động mạch
Hình thức này được áp dụng trong trường hợp các động mạch cấp máu cho dương vật bị tổn thương. Khi đó, lưu lượng máu đến dương vật sẽ bị giảm làm cho dương vật khó cương cứng. Phương thức phẫu thuật này mang lại hiệu quả tốt do nó tác động đến nguyên nhân trực tiếp gây ra nguyên nhân rối loạn chức năng cương dương.
Tùy vào mức độ RLCD của mỗi người và phương pháp sử dụng nên sẽ cho hiệu quả khác nhau. Nhưng hầu hết các phương pháp kể trên đều gây tác dụng phụ cho người sử dụng.
